Azerbaycan’dan dünyaya uzanan eğitim köprüsü
Sayı: 770/ Tarih : 07-09-2009
1993 yılında Türk müteşebbisler tarafından kurulan ve kısa sürede Azerbaycan’ın en prestijli üniversiteleri arasına giren Kafkas Üniversitesi’ne bağlı dört bölümün denkliği, YÖK tarafından onaylandı. Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler, Eğitim ve Hukuk olmak üzere dört fakülte ve 21 bölümde hizmet veren üniversitenin Türk Dili ve Edebiyatı, Bilgisayar Mühendisliği, Uluslararası İlişkiler ve Kamu Yönetimi bölümlerinin denklikleri verildi. Hâlen Azerbaycan’da ilk 5 üniversite arasında yer alan Kafkas Üniversitesi, eğitim kalitesiyle olduğu kadar, uluslararası ilişkilerdeki becerisi ve düzenlediği sempozyumlarla da Azerbaycan’ın dışa açılan penceresi konumunda.
Başkent Bakü’de faaliyet gösteren Kafkas Üniversitesi’nin fikir babası, Azerbaycan’ın unutulmaz lideri merhum Haydar Aliyev. 1991’de Nahcıvan’da Millî Meclis Başkanı olan Aliyev, Türkiye’den tanıdığı isimleri devreye sokarak İstanbul’daki Fatih Kolejleri’nin benzerlerinin Nahcıvan’da da açılmasını ister. Bunun üzerine yurt dışındaki ilk Türk Okulları, 1991’de Nahcıvan’da faaliyete başlar. Okulların ülkesindeki başarısını gören Aliyev, Azerbaycan cumhurbaşkanı olduktan sonra bu kez de Türk müteşebbislerden ülkesinde bir üniversite kurmalarını talep eder. Ülkedeki Türk Okulları’nın kurucusu Çağ Öğretim Şirketi yetkilileri, ‘bizim üniversite tecrübemiz yok’ dese de Aliyev onların bu işi de en iyi şekilde yapacağından emindir. Üniversite projesine tam destek olur ve Kafkas Üniversitesi’nin fikrî temelleri de bu şekilde atılır. Rektör Prof. Dr. Ahmet Saniç, “Kafkas Üniversitesi de aynen okullar gibi merhum Aliyev’in talebiyle kuruldu. Onun desteğiyle Kafkas Üniversitesi kısa zamanda büyük gelişme gösterdi ve ülkenin sayılı üniversiteleri arasına girdi.” diyor.
İLK 1000’DEN 118 ÖĞRENCİ
Başlangıçta Bakü şehir merkezinde farklı binalarda eğitime başlayan Kafkas Üniversitesi, buradaki yapılar yetmeyince şehir dışında bulunan şimdiki kampüs alanına taşınır. Üniversiteye devlet tarafından tahsis edilen arazide 1997’de başlayan inşaat 2003’te tamamlanır. 2005 yılından itibaren bütün bölümleri kampüs alanına taşıdıklarını belirten Prof. Dr. Saniç, o zamana kadar ülkede kampüslü eğitim sisteminin bilinmediğini, üniversitenin bu anlamda ülkeye yeni bir yaklaşım getirdiğini söylüyor: “Kafkas Üniversitesi’nin esas saygınlık kazanması kampüs alanına geçmesiyle oldu. Bugün ülkede toplam 49 üniversite var ve biz ilk 5 üniversiteden biri hâline geldik. Hatta prestijimiz o kadar arttı ki geçen yıl üniversite sınavında ilk 1000’e giren öğrencilerin 118’i bizi tercih etti. Cumhurbaşkanı bursuyla okuyan 9 öğrencinin tercihi de Kafkas oldu.”
Kafkas Üniversitesi’nde hâlen 2 bin 700 öğrenci eğitim görüyor. Bunların 400’ü Türkiye’den gelenler. Türk öğrenciler dışında 10 ayrı ülkeden de öğrenci var. Kafkas Üniversitesi’nin başarısında en önemli etkenlerden biri de uluslararası işbirlikleri ve Azerbaycan’ın dış dünyada tanıtımına yaptığı katkılar. Amerika’dan 3 üniversiteyle birlikte çalıştıklarını belirten Rektör Prof. Dr. Ahmet Saniç, Almanya’daki üniversitelerle işbirlikleri olduğunu ve tamamen Bolonya kriterlerine uygun bir sisteme sahip olduklarını vurguluyor.
Saniç, yılda ortalama iki kez uluslararası bir kongre düzenlediklerini de belirterek etkinliklerin farklılığına dikkat çekiyor: “Bu kongrelere hiçbir zaman 100 kişinin altında uluslararası katılım olmaz. Network ağımız çok geniş. Gelenleri Azerbaycan konukseverliği ile karşılıyoruz. Dünyanın sayılı bilim insanlarını bu ülkeye getiriyoruz. Gelen insanları zaman zaman Azerbaycanlı öğretim üyelerinin evlerinde misafir ederek bilimsel kongrelere insani bir yön de katıyoruz.”
Bu kongreler Azerbaycan’ın dünyaya açılmasında ve bilimsel altyapısının gelişmesinde önemli fonksiyon üstleniyor. Ülke tanıtımına da ciddi katkı yapıyor. Kafkas Üniversitesi’nde görev yapan 150 öğretim üyesinin yüzde 85’nin Avrupa ve Amerika’dan doktoralı olması da üniversitenin uluslararası kimliğini güçlendiriyor.
HOCALARIN YÜZDE 75’İ AZERİ
Kafkas Üniversitesi’nin uluslararası kimliğine en güzel örneklerden biri de Azerbaycan’da faaliyet gösteren çok uluslu firmalarla yaptığı ortak projeler. Prof. Saniç, ünlü İngiliz petrol şirketi BP ile yaptıkları işbirliğini anlatıyor. BP, Kafkas Üniversitesi rektörlüğüne başvurarak üniversiteden Kimya, Makine ve Petrol Mühendisliği bölümleri açmasını ister ve buradan mezun olacaklara iş garantisi verir. Bu bölümler için laboratuvar ihtiyacı olduğu için şirket, kurulacak laboratuvarların masraflarını da üstlenir. Saniç, BP yöneticilerine neden kendilerini tercih ettiğini sorduğunu belirterek “Sizin mantığınız Batılı. O bakımdan daha iyi anlaşıyoruz, dediler. Bir de şunu söylediler: ‘Bize lazım olan elemanı yetiştirmek için yurt dışına gönderiyoruz ama onlar geri gelmiyor. O bakımdan ihtiyaç duyduğumuz öğrenciler burada yetişsin istiyoruz, sizin eğitim kaliteniz çok iyi.’ Şimdi BP ile işbirliği içinde Kimya ve Makine Mühendisliği bölümlerini açtık. Petrol Mühendisliği de gelecek yıl açılacak.” diyor.
Kafkas mezunlarına sadece BP ilgi göstermiyor elbette. Üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde bugüne kadar binlerce iş dünyası çalışanı, öğretim elemanları tarafından eğitilmiş. Özellikle büyük holdinglerdeki eğitimler, şirket merkezlerinde yapılmış. Ahmet Saniç, bu faaliyetleri ile Azerbaycan’da şirketlerin daha profesyonel yönetilmelerine önemli katkı sağladıklarını belirterek, üniversite-sanayi işbirliğinin çok güzel bir örneğini verdiklerini söylüyor.
Ahmet Saniç, mezunların yüzde 86’sının hemen işe başladığını da belirterek öğrencilerin daha son sınıfta şirketlerden davet aldığını söylüyor. BP’nin Azerbaycan’da yaşadığı sorun, sadece şirketin değil, ülkenin genel sorunlarından. Yurt dışında iyi eğitim alan Azerbaycanlı gençler, Batılı ülkelerdeki imkânları bırakıp tekrar ülkelerine dönmek istemiyor. Rektör Saniç, bu konuyu da gündemlerine aldıklarını belirterek üniversitenin hedeflerinden birinin de yurt dışında doktorasını tamamlamış Azeri gençlerin ülkelerine geri dönüp burada çalışmalarını sağlamak olarak açıklıyor. Aslında üniversite bu noktada ciddi de mesafe almış. Kurulduğu yıllarda Kafkas Üniversitesi’ndeki akademik kadronun tamamı Türk öğretim üyelerinden oluşurken, bu oran şimdilerde yüzde 25’e kadar gerilemiş. Rektör Saniç, “Hedefimiz kaliteyi düşürmeden bu üniversitede Azeri öğretim üyelerinin görev almasıdır.” diyor.
Bu açıdan bakıldığında Kafkas Üniversitesi, iki kardeş ülke Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin gelişmesine de önemli katkılar yapıyor. Türkiye’nin önde gelen yüksek eğitim kurumları İstanbul, Erzurum Atatürk ve Sabancı üniversiteleriyle yürütülen ortak projelerle, Azeri öğrencilerin Türkiye’yi daha yakından tanımalarına da aracılık yapılıyor.
Üniversitenin kuruluş gayelerinden birinin de iki ülke ilişkilerinin gelişmesine destek vermek olduğunu belirten Prof. Saniç, üniversite mezunlarının Türkiye’yi çok yakından tanıdıklarını söylüyor: “Bizim mezunlarımız Türk dilini çok iyi bilir. Azerbaycan’ın bilim dili aslında Rusya’ya daha yakın. Ona rağmen bizim her öğrencimiz Türkiye’de çıkan bir bilimsel kitabı çok iyi derecede okuyabilir. Öğrencilerimize Türkiye’de staj yaptırıyoruz. Her öğrencimizi mutlaka İstanbul ve Çanakkale’de gezdiriyoruz. Osmanlı’nın Nuri Paşa’sı nasıl burada Azerbaycan’ın bağımsızlığı için savaşmışsa, Çanakkale savaşında da Azeri askerler savaşmış. İki ülke arasındaki tarihî bağlar çok kuvvetli ama bu yeteri kadar bilinmiyor.”
Kafkas Üniversitesi, Azerbaycan Millî Eğitim Bakanlığı tarafından örnek üniversite seçilmiş ve pilot okul olarak atanmış. Rektör Saniç, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev başta olmak üzere, devlet ve halktan büyük ilgi ve destek gördüklerini söylüyor.
http://www.aksiyon.com.tr/detaylar.do?load=detay&link=24947&bolum=208
